Zaczęło się od zwykłej wstążeczki, skończyło na ikonach popkultury. Spinka do mankietu to nie tylko modny dodatek, to także symbol ponadczasowej elegancji.
Minęły już czasy, gdy niemal każdy mężczyzna spinał mankiety małymi dziełami sztuki. Jednak w dzisiejszych czasach moda na niebanalne spinki do mankietów powoli powraca. Noszą je panowie zajmujący wysokie stanowiska oraz tacy, którzy czują przysłowiowego “ducha” dawnych czasów.
Poza spinką do krawata, zegarkiem i oprawkami okularów to jedyna biżuteria, z jaką świadomy mody osobnik płci męskiej pokazuje się na salonach. Największą popularność tych dodatków przyniósł XIX wiek.
Historia spinki w dużej mierze łączy się z historią koszuli. Lekka bielizna ukryta pod warstwami innych ubrań z czasem nabierała coraz większego znaczenia i wydostawała się na widok publiczny. Już w początkach XVI wieku spod wierzchniego okrycia zaczęły wystawać najpierw niewielkie, potem coraz zdobniejsze falbanki. Żeby nie przeszkadzały w codziennych czynnościach, nie brudziły się i chroniły ręce przed zimnem, mankiety owe zaopatrywano w dwa rozcięcia, które związywano ozdobną tasiemką. To właśnie ona dała początek najprostszej spince do mankietów. Był to króciutki, kolorowy, pleciony jedwabny sznurek, którego końce związane były w zgrabne supełki.
Właściwy kształt spinki zyskały pod koniec XVIII wieku. Chodziło nie tyle o praktyczne rozwiązanie, co zaprezentowanie zamożności – pojawiały się guzki ze szlachetnych metali, wysadzane kamieniami.
Prawdziwa popularność spinek przyszła w wieku XIX. Niemały wpływ miały na nią oczywiście nowe kanony mody. W Anglii na początku wieku rewolucyjne trendy wyznaczył młodzieniec nazwiskiem Beau Brummel. Wprowadził modę na przylegające do sylwetki, szyte na miarę ubiory. Brummel ukrócił rozbuchane zdobnictwo, które panowało w męskiej modzie. Od tej pory dżentelmen mógł nosić jedynie spinkę do krawata, dewizkę zegarka, sygnet i spinki do mankietów właśnie.
Biżuterię wykonywano ze znanych od dawna kamei, pokrywano emalią, rzeźbiono w koralu, wulkanicznej lawie, kamieniach półszlachetnych i szlachetnych. Spinki dekorowano scenkami rodzajowymi i myśliwskimi, głowami zwierząt czy kobiet. Wzornictwo dopasowywano do aktualnej mody, na przykład fascynacji antykiem. Około 1840 roku przebojem na rynki wdarł się tak zwany mankiet francuski, przez Francuzów określany jako „poignette mousquetaire”, czyli mankiet muszkieterów, składany, dwa razy szerszy, niż normalny. Musiał być obowiązkowo nakrochmalony, sztywny i nieskazitelnie biały, bo w ten sposób właściciel pokazywał, że stać go na codzienną zmianę koszuli. W tym przypadku guzik się nie sprawdzał, rozkwitł więc handel spinkami.
Mieszczaństwo, którego nie stać było na drogą biżuterię, posiłkowało się spinkami z tanich metali, zdobionymi szkiełkami zamiast diamentów. Biel koszuli była nie do utrzymania, więc wynaleziono odczepiane kołnierzyki i mankiety, w wersji dla najuboższych – z papieru. Pojawiły się fabryki oferujące tanią, masową produkcję spinek. W USA hitem stała się maszyna wyrabiająca guziki i jednoczęściowe spinki do mankietów opracowana przez Georgea Krementza – została przerobiona z urządzenia do produkcji nabojów karabinowych.
Na początku XX wieku spinki do mankietów były uznawane za najlepszy prezent. Na przykład, kiedy rosyjska cesarzowa Maria Fiodorowna chciała sprezentować niezwykle piękną, niezwykłą oraz solidną rzecz, kazała zaprojektować spinki Faberge. Wiele firm światowej sławy jest producentem tej biżuterii (Cartier, Tiffany), ale to Boyer poszedł dalej i w 1924 roku wynalazł nowy rodzaj przypinania – walcowy przycisk, który jest używany do dziś w większości modeli.
W 1970 r. zwykłe guziki zastąpiły spinki do mankietów, o których zapomniano, aż do lat 90. ubiegłego stulecia. Jednakże po dwudziestu latach wielu ludzi zaczęło powracać do spinek, jako do prawdziwej biżuterii biznesu i elegancji. W tym samym czasie moda kobieca zaczęła się rozwijać i teraz spinki są jednym z najmodniejszych akcesoriów elit.
Marta Siedlecka/ks
