Grobowa korona
W połowie XV w., we Włoszech, zmieniły się style w sztuce. Artyści zaczęli czerpać inspirację ze starożytnych Grecji i Rzymu. Sponsorowani przez rodziny królewskie i rody szlacheckie z bogatych miast, mieli możliwość całymi latami rozwijać swoje umiejętności i indywidualny styl, a nawet poświęcić temu życie. Wpływ antyku nie tyle był dosłownym kopiowaniem technik, ale bardziej ogólnym nawiązaniem do klasycznego stylu, zaczerpniętego szczególnie ze starożytnej rzeźby.
Bogato zdobiony naszyjnik
Ten nowy nurt nie wpłynął bezpośrednio na biżuterię, ponieważ ówcześnie nie została jeszcze odkryta prawie żadna biżuteria z okresu antyku. Znane były jedynie kamee, które zachowały się z tamtych czasów, a moda na nie została utrwalona w średniowieczu. Starożytne techniki jubilerskie takie jak filigran, początkowo nie zainspirowały bezpośrednio twórców renesansowych, tak jak i innego rodzaju techniki pracy w złocie.
Złoty ptak z rubinem i perłami
Nowy styl stał się najpierw powszechny w sztuce i właśnie to najbardziej wpłynęło na ówczesną biżuterię. Wielu malarzy okresu renesansu zaczynało swoje kariery w warsztatach złotniczych, aby nauczyć się precyzji i jasności malowania linii. Stanowiło to pomost pomiędzy malarzami i rzeźbiarzami, a złotnikami, i tłumaczy fakt dlaczego na renesansowych obrazach biżuteria jest tak wiernie odwzorowana. To właśnie malarskie dzieła, oprócz niewielu zachowanych z tego okresu egzemplarzy biżuterii, dają nam możliwość poznania ozdób z renesansu. W tym okresie, europejska szlachta miała ogromne potrzeby finansowe w związku z licznymi wojnami, a biżuteria była uznawana za ruchomy majątek. Zastawione przedmioty, które przetrwały wojny, stanowią kolejne źródło dla badaczy biżuterii z tego okresu.
Zdjęcie po prawej: portret kobiety z 1450 roku
Biżuterię renesansową ze starożytną, połączyły mitologiczne i klasyczne motywy. Jednak tematyka biblijna nie straciła od średniowiecza na popularności i w okresie renesansu nadal stanowiła częste tematy przedstawień w biżuterii. Z Włoch ten styl rozprzestrzenił się stopniowo na północ, a w XVI w., powoli zastępował gotyk w Europie.
Złoty naszyjnik
Zachowane fragmenty ukazują ogromny kunszt, ale to dzięki dziełom malarskim mogliśmy poznać w pełni splendor renesansowej biżuterii. Złotnicy stali się mistrzami w różnych technikach, a profesjonalizm i warsztat stały się atutami nie do przecenienia. Od tej pory nie było niczym niezwykłym to, że biżuterię projektował artysta, wykonywał złotnik, następnie emaliował czy grawerował inny specjalista, a kamienie osadzał jeszcze inny. Ze względu na to oraz fakt, że wykonywanie biżuterii zlecano także warsztatom zza granicy, trudno jest przypisać autorstwo jednemu konkretnemu mistrzowi czy zakładowi czeladniczemu. To spowodowało międzynarodową dostępność wytwarzanych wzorów. Zmieszanie ich doprowadziło do różnorodności stylów.
Zdjęcie po lewej:portret kobiety z 1470 roku
Zmiany w stylu biżuterii spowodowane były nowym stylem w malarstwie i rzeźbie i po pierwszej połowie XVI w. zaczęły się stopniowo rozprzestrzeniać. Z Włoch trafiły najpierw do Francji, stamtąd do Niemiec i Anglii. Kiedy w 1494 r. cesarz Maksymilian I Habsburg poślubił Biancę Marię Sforza z Mediolanu, jego dwór otworzył się dla sztuki włoskiej. Jednak rozprzestrzenianie się renesansu w Cesarstwie Rzymskim było powolne, a gotycka biżuteria nadal popularna, jeszcze długo w XVI w. Tak więc niemieccy złotnicy przyjęli nowy styl w połowie XVI w., a niemieckie miasta stały się ważnymi ośrodkami produkcji biżuterii, które przyciągały projektantów biżuterii i rzemieślników z całej Europy. Augsburg stał się w końcu jednym z najważniejszych miejsc wytwarzania ozdób.
Zdjęcie po prawej: portret kobiety z 1475 roku
Portrety kobiet z 1490 i 1493 roku
Florencki artysta – rzeźbiarz i złotnik – Benvenuto Cellini, stworzył nawet traktat o złotnictwie i rzeźbie. Jest to doskonałe kompendium wiedzy o renesansowym złotnictwie, biżuterii i technikach wytwarzania jej. Opisuje m.in. technikę niello, filigranu, osadzania kamieni, emaliowania, foliowania, szlifowania diamentów, odlewu, złocenia.
Złoty pierścionek z perłami
Infantka Izabela Clara Eugenia
Oliwia Gozdek
źródła i zdjęcia:www.langantiques.com/university/index.php/Renaissance_Jewelry