Na początku IV wieku p.n.e. Filip – król Macedonii – zjednoczył niepodległe greckie miasta – państwa. jego syn, Aleksander Wielki, rozpoczął podboje Azji Mniejszej, Syrii, Egiptu, Mezopotamii, Persji, Afganistanu oraz doliny Indusu. Wszystkie podbite ziemie włączył do swojego imperium. Po jego śmierci rozpoczął się w Grecji tzw. okres hellenistyczny.
Wtedy właśnie do sztuki greckiej przeniknęły elementy zdobnicze innych kultur, dlatego wyroby z tamtego okresu cechuje przede wszystkim wielka różnorodność stylów. Pojawiły się wtedy nowe motywy w ornamentacji.
Jeśli chodzi o biżuterię, to w tym okresie jej noszenie nie było już tylko przywilejem królów i arystokracji. Zaczęli ją nosić również kupcy. Poza tym dzięki większej dostępności złota oraz dzięki nowym wpływom, zmienił się również styl biżuterii, zwłaszcza zaś kolczyków. W okresie klasycznym popularne były kolczyki w kształcie łodzi, jednak na początku II wieku p.n.e. całkowicie wyszły one z mody. Modne za to stały się kolczyki o ogromnie zróżnicowanym kształcie, które wytwarzane były ze skręconego złotego drutu i złotych rurek. Jeden koniec kolczyka był ostry, drugi się rozszerzał, tworząc zwieńczenie bogato zdobione motywami zwierzęcymi: wizerunkami lwów, kozłów, psów i byków.
Opisywany dziś przez nas naszyjnik pochodzi z III w.p.n.e. Zdobi go powtarzający się wzór wykonany z pustych w środku paciorków. Dziś możemy go obejrzeć w British Museum w Londynie.
Ważną innowacją w hellenistycznej sztuce Grecji było świadome posługiwanie się kolorem. W klasycyzmie metalurdzy Radko zdobili swe wyroby kamieniami szlachetnymi, jednak w okresie hellenistycznym robili to już częściej. Sięgali wtedy po karneole, granaty, szmaragdy i ametysty, a także po różnego rodzaju fajanse i emalie. Polubili także filigran i granulację, zwłaszcza przy wyrobie kolczyków.
Grecy posługiwali się grawerowanymi pieczęciami do odciskania znaków identyfikacyjnych oraz sygnatur. Aleksander Wielki pozwolił tylko jednemu artyście na wyrzeźbienie swojego portretu na gemmie, której potem używał jako swej oficjalnej pieczęci. Ale nie tylko ona służyła do sygnowania rozporządzeń i dokumentów – także wszystkie pierścienie Aleksandra wykorzystywane były w tym celu. Król, na łożu śmierci, przekazał swój sygnet wielkiemu generałowi Perdikkasowi jako symbol przekazania mu władzy nad armią. Po śmierci Aleksandra jego olbrzymie imperium znów rozpadło się na wiele mniejszych państw.
Źródło tekstu i zdjęcia: Nance Fyson "Klejnoty Świata"
