Odnaleziona głowa spoczywała w ceremonialnej budowli, na ziemi, a pod jej brodą były umocowane dwie kamienne płytki, które umożliwiały zawieszenie jej na pasku. Głowa wykonana jest z precyzyjnie obrobionych kamieni, tak aby tworzyły układankę przypominającą puzzle
Takie wizerunki spotykane są w sztuce Majów i wcześniejszych Olmeków..
Badacze nie ustalili jeszcze dokładnego wieku odkrytego zabytku. Wiemy jednak, że Majowie wybudowali wiele ośrodków ceremonialnych o monumentalnej architekturze i że jednym z nich było centrum Takalik Abaj. Ośrodek ten funkcjonował bardzo długo, bo aż 1700 lat. Istniało w latach 800 r. p.n.e. – 900 r. n.e.
Na początku ośrodek ten był związany z kulturą Olmeków, innego ludu zamieszkującego Mezoamerykę, uznawanego wręcz za twórcę pierwszych przejawów cywilizacji na tym terenie.
Olmekowie zakładali kolonie handlowe, które regulowały i kontrolowały szlaki, po których krążyły m.in. kauczuk, jadeit, tkaniny, skóry, muszle morskie, kaolin. Prawdopodobnie ich działalność handlowa wynikała z rozległych podbojów militarnych.
Według znawców dziejów Ameryki przedkolumbijskiej, centrum Majów pełniło rolę protagonisty ich kultury, która zaczęła się rozwijać po kulturze Olmeków. Badacze nie wykluczają, że odkryta głowa ma jakiś związek z tą cechą stanowiska.
Na stanowisku Takalik Abaj archeolodzy odkopali także ruiny centralnego kompleksu architektonicznego, którego charakter możemy określić jako obrzędowy. W nim także natrafili na przedmioty niezwiązane z życiem codziennym, takie jak naczynia ceramiczne pozostawione na środku sal służących do celów rytualnych, kamienna rzeźba głowy na piedestale, specjalnie niszczone kamienne narzędzia czy zwierciadło z wypolerowanego pirytu oprawione w ramę z jadeitu.
Jadeit był bardzo ceniony w kulturze Majów. Również w Gwatemali naukowcy odnaleźli kamieniołomy, w których go wydobywano. Majowie wkładali go w usta zmarłych, a późniejsi konkwistadorzy nosili jadeitowe amulety.
Majowie – kto to taki?
Majowie to przedstawiciele ludów indiańskich. Posługiwali się językami z rodziny maja i zamieszkiwali południowo-wschodni Meksyk (czyli półwysep Jukatan i stan Chiapas), Gwatemalę, Belize oraz zachodni Honduras.
Ich główne osiągnięcia cywilizacyjne to monumentalne zespoły przestrzenne, na które składały się wysokie, schodkowe piramidy pełniące rolę świątyń, pałace, tarasy, dziedzińce oraz kamienne boiska przeznaczone do gry w piłkę. Innym sukcesem architektonicznym Majów było zastosowanie w budownictwie tzw. fałszywego sklepienia. Z kolei jeśli chodzi o sztukę, Majowie wykonywali ozdoby ze stiuku, malowidła ścienne, rzeźby i płaskorzeźby z kamienia, drewna i kości, a także polichromowana ceramika oraz wyroby złotnicze.
Majowie rozwinęli także pismo hieroglificzne i dwudziestkowy system liczbowy. Prowadzili także obserwacje astronomiczne oraz posługiwali się bardzo precyzyjnymi systemami rachuby czasu.
Sztuka Majów rozwijała się w trzech etapach. Jej największy rozkwit datowany jest na lata 700-800 w pierwszej fazie oraz 1000- 1200 w fazie drugiej. Największy wpływ na ich sztukę miała wyżej już wspomniana kultura olmecka, ośrodek w Teotihuacanie oraz sztuka Totonaków. Sztuka Majów, tak samo zresztą jak sztuka pozostałych plemion Ameryki prekolumbijskiej, była mocno związana z religią.
Niestety po hiszpańskim podboju nastąpił całkowity upadek cywilizacji Majów.
Opracowała: Katarzyna Stępień
Źródło tekstu i zdjęcia: rp.pl
