Jubiler 24h

Cymofan – brat aleksandrytu


Pierścionek wykonany w żółtym złocie, ozdobiony brylantami oraz żółtym chryzoberylem z efektem „kociego oka”, www.en.safo.be

Cymofan, czyli chryzoberylowe kocie oko, należy do rodziny chryzoberyli, które są rzadkimi minerałami z gromady tlenków. Nazwa chryzoberyl pochodzi z połączenia dwóch greckich wyrazów, mianowicie chrysos – złoto i beryllos – beryl. Chryzoberyl posiada dwie odmiany – osiągający niebotyczne ceny aleksandryt oraz równie rzadki i także cenny cymofan, którego charakterystykę przedstawimy w niniejszym artykule.

Ten sam oszlifowany kryształ aleksandrytu podczas ekspozycji na rożne rodzaje światła, gemstonesempire.com

Aleksandryt odznacza się na tle kamieni możliwością zmiany barwy, cymofan zaś falistym odblaskiem, efektem tzw. „kociego oka”. Niejednokrotnie pisaliśmy już o tym optycznym zjawisku, polegającym na odbijaniu i rozpraszaniu światła na równolegle układających się inkluzjach. Aby jak najlepiej uwydatnić w cymofanie efekt „kociego oka”, nadaje się mu szlif kaboszon. Bardzo rzadko cymofany wykazują też asteryzm, analogicznie do „kociego oka” spowodowany charakterystycznym ułożeniem inkluzji, jednakże w sposób dający efekt gwiazdy.


Żółty cymofan, wikimedia.org

Cymofan, zwany jest też cymofanitem. Jego nazwa znalazła swoje źródło także w języku greckim z połączenia słów kyma – fala oraz fainio – pokazuję (ze względu na wspomniany efekt falistego odblasku).

Cymofan może posiadać wiele odmian barwy żółtej o zróżnicowanym nasyceniu, przez odcienie zielonego, po kolor szary. Rzadko występuje w kolorze niebieskim. Posiada szklisty, tłusty odblask, a jego twardość na skali Mohsa to 8,5 – co czyni z cymofanu kamień bardzo twardy, szlachetny. W przeciwieństwie do aleksandrytu, którego czystość jest bardzo wysoka, cymofan posiada w sobie wiele charakterystycznych inkluzji, które czynią go nieprzeświecającym. Inkluzje te posiadają charakter igiełkowatych wrostków i kanalików i w przypadku cymofanów są bardzo pożądane. Im ich więcej, tym efekt „kociego oka” jest bardziej wyraźny.

Zdjęcie po prawej:Zielony cymofan, gemstonesempire.com

Cymofany stanowią niezwykle cenne i drogie kamienie szlachetne ze względu na rzadkość ich występowania. Używa się ich do zdobienia ekskluzywnej biżuterii. Największy znaleziony kryształ cymofanu posiadał masę 475 karatów. Cena cymofanu uzależniona jest od kilku czynników: intensywności efektu kociego oka, prostej i wyraźnej linii, głębi koloru i transparentności.


Pomarańczowo-brązowe cymofany, www.en.safo.be
Miejscami wydobywania cymofanu są Sri Lanka, Ural w Rosji, słynne kopalnie Minas Gerais w Brazylii oraz Chiny.

Leszek Pakulski

 

Polish PL English EN