Strona Główna Epoki i style

Biżuteria starożytnej Grecji

15015

Biżuteria starożytnej Grecji

Bogato zdobiony diadem

Biżuteria starożytnej GrecjiZłota korona w kształcie wieńca

Cywilizacja starożytnej Grecji uważana jest za kolebkę współczesnej Europy. Tam narodziła się filozofia, która jest podstawą dzisiejszej etyki. Stamtąd pochodzą pierwsze dzieła literackie- tragedie i eposy, a także dzisiejsze dyscypliny naukowe – m.in.: medycyna, matematyka i fizyka. Cywilizacja starożytnej Grecji rozwijała się w południowej części Półwyspu Bałkańskiego.  Za jej powstanie można uznać już okres epoki brązu, kiedy na Krecie rozwinęła się cywilizacja minojska, a w Grecji kontynentalnej- mykeńska. Okres największego rozwoju starożytnej Grecji, to okres klasyczny (V- IV w. p.n.e.). Wtedy mamy też do czynienia z ogromnym odrodzeniem nauki i sztuki, w tym także i kunsztu jubilerskiego. W II i I w. p.n.e. Grecja dostaje się pod panowanie imperium rzymskiego i kończy się okres hellenistyczny. Można uznać ten czas za koniec cywilizacji greckiej, w kontekście braku rozwoju i upadku kultury.

Biżuteria starożytnej Grecji

Bransoleta wąż

Biżuteria starożytnej GrecjiBransoleta wykonana w złocie, inkrustowana kamieniami

Począwszy od epoki brązu, kiedy człowiek nauczył się wyrabiać narzędzia, ale i biżuterię z metali, zaczęła ona być, w miarę upływu czasu, coraz bardziej skomplikowana i wyrafinowana w swej formie, aż w końcu zaczęła mieć znaczenie jako ważny symbol władzy, bogactwa, społecznej pozycji, ale i ochrony przed złem czy formą czczenia bóstw. W starożytnej Grecji była noszona głównie przez kobiety, z bogatej klasy społecznej, a i tak raczej nie na co dzień, a na wyjątkowe okazje. Biżuterii nie noszono w przesadnej ilości, raczej aby podkreślić delikatnie urodę.

Była ona popularnym prezentem dla Pań. W okresie hellenistycznym biżuteria była przekazywana z pokolenia, na pokolenie, albo przekazywana do świątyń jako dar dla bogów. Dowody na to znaleziono w Delos. Jednak zdarzało się również, że biżuteria była zakładana nieboszczykowi przed pochówkiem. Istniał nawet zwyczaj wyrabiania biżuterii, specjalnie przeznaczonej do pochówku, chociaż była to rzadkość. Jednak dzięki pozostawieniu biżuterii przy zmarłych, możemy dziś podziwiać zachowane w dobrym stanie egzemplarze biżuterii, które przetrwały pod ziemią tysiące lat.

Biżuteria starożytnej GrecjiKolczyki zdobione techniką granulacji

Kreteńczycy z cywilizacji minojskiej, mieli zamiłowanie do biżuterii. Dowodzą tego liczne znaleziska z pałacu w Knossos. W eklektycznej biżuterii minojskiej, widać wpływy azjatyckie. Tymczasem na kontynencie, rozwijała się cywilizacja mykeńska (która po wyginięciu cywilizacji minojskiej podbiła także Kretę). Ponieważ w modzie minojskiej, obowiązywały stroje zszywane, a nie drapowane jak na kontynencie, spinki służące do podtrzymywania tkaniny, nie były popularne.

Biżuteria starożytnej GrecjiKolczyki zdobione techniką granulacji

Zaś cywilizacja mykeńska, przybyła z Peloponezu, pozostawiła po sobie kunsztownie zdobione spinki – szpile do spinania szat, które wykonywane były ze złota, zdobione ornamentami, inkrustowane kamieniami szlachetnymi lub szkłem. Były one ważnym elementem garderoby, która opierała się, według zwyczajów z Peloponezu, z drapowanych tkanin. Te same elementy miały ogromne znaczenie dla starożytnych Greków z kontynentu. Rozwój biżuterii mykeńskiej trwał do XIII w. p.n.e., kiedy to i cywilizacja mykeńska wyginęła i nastały w greckiej historii, tzw. „ciemne czasy”.

Biżuteria starożytnej GrecjiInkrustowana, ażurowa kolia

Około 1200 r., kultura starogrecka zaczęła się odbudowywać, koncentrując się wokół Aten. Sztuka rozkwitła na nowo, a wraz z nią, jubilerstwo. Najbardziej kunsztowną biżuterię, będącą spuścizną kultury greckiej, wykonano właśnie w tym okresie – okresie klasycznym. Wyrób biżuterii był poddany określonym wtedy zasadom estetyki. W Grecji kontynentalnej, ozdabiano się, oprócz popularnych spinek do tkaniny, również innymi elementami biżuterii. Kobiety nosiły zdobne długie, wiszące kolczyki, które były inkrustowane kamieniami szlachetnymi. Także naszyjniki przyjmowały wyszukane formy, a zdobione były ornamentami w postaci amfor lub zwierzęcych głów i wysadzane cennymi kamieniami.

żuteria starożytnej Grecji

Bransoleta bangle z motywem zwierzęcym

Także bransolety zachwycały swoimi wzorami. Modne były takie, typu „bangle”, czyli sztywne, czasem plecione obręcze, często w kształcie węży. Noszono je na nadgarstkach, ale i wysoko na ramieniu, często w parach lub zestawach. Dużą rolę grały ozdoby do włosów, bardzo potrzebne misternie upinanym fryzurom Greczynek. Różnorodne diademy i spinki wplecione w ciemne loki ówczesnych kobiet, są bardzo charakterystycznym elementem biżuterii starożytnej Grecji.

Biżuteria starożytnej Grecji

Misternie wykonany diadem z motywem florystycznym

Biżuteria starożytnej Grecji

Inkrustowane bransolety typu cuffs z cyzelunkiem

Również w tym okresie, greccy rzemieślnicy, dopracowali sztukę wykonywania kamei, które rzeźbione były m.in.: w karneolu, onyksie czy sardonyksie. Używany do wyrobu biżuterii był także bursztyn, który zachwycał Greków swoimi lekkimi właściwościami magnetycznymi i nosił miano świętego kamienia. Jednak najpopularniejszymi kamieniami były: ametysty, chalcedony, perły, granaty, hematyty, szmaragdy. Zaś głównymi metalami wykorzystywanymi do wyrobu biżuterii, było złoto, srebro i złocony brąz.

Biżuteria starożytnej Grecji

Kolia ze złotych elementów nanizanych na sznur

Biżuteria starożytnej GrecjiZłote kolczyki z cyzelunkiem

Umiejętność obróbki złota pozwoliła Grekom na wykonanie jednych z najpiękniejszych i najbardziej misternych okazów biżuterii czasów starożytnych, które nawet dziś są uważane za arcydzieła jubilerskie. Propagatorem greckiej biżuterii, a szczególnie kamei, był Aleksander wielki, który przyczynił się także do tego, że wielbicielką biżuterii greckiej z okresu hellenistycznego była sama Kleopatra, która propagowała ten styl nad Nilem. Jednak upadek cywilizacji greckiej pod wpływem wcielenia jej przez Imperium Rzymskie, w II tysiącleciu p.n.e., doprowadził do wielu drastycznych zmian w stylu greckiej biżuterii, który nie miał możliwości odrodzenia się i rozwoju.

Biżuteria starożytnej Grecji

Ozdoba z głowami lwa

Także dziś popularna jest biżuteria, która inspirowana jest stylem starogreckim. Bransolety bangle, wiszące kolczyki, czy zdobne kolie to świetny dodatek do wielu stylizacji, szczególnie zwiewnych letnich sukien drapowanych w stylu greckim.

Autorka tekstu: Oliwia Gozdek

Źródło i zdjęcia: historyofjewelry.net, bizuteria-wec.pl, malabi.pl, ancientgreece.com, historyofjewelry.net, greekgifts.tumblr.com, mrkstyle.com, mlahanas.de, trekearth.com, gemagenta.blogspot.com, diamondjewelry88.blogspot.com

Przeczytaj także:

Biżuteria cywilizacji kreteńskiej

Biżuteria starożytnej Grecji

Złote ozdoby: bransoleta bangle, wiszące kolczyki, kolczyki i diadem

Biżuteria starożytnej Grecji

Grecka biżuteria z VI w. p.n.e.